Oktâbr avdarması

Oktâbr avdarması (ŞSCB resmiy tarihçılığında ve teşviqatta “Ulu oktâbr sotsialistik inqilâbı”) - 1917 senesi oktâbrniñ 25-inde Rusiye cumhuriyetinde olıp keçken devlet devrimi. Devrim vaqtında devlet paytahtı Petrogradda bulunğan Muvaqqat ükümet tevqif etilgen edi. Neticede merkeziy akimiyetni II umumrusiye şuralar qurultayı ve başında Vladimir Lenin olğan bolşevikler gruppası zapt etti. Devrimniñ neticeleri olaraq sotsialistik inqilâp, kapitalizmniñ yoq etilüvi ve sotsializmni quruvğa keçüv ilân etilgen edi.

Oktâbr avdarması
Image
Adını bergen Oktâbr
Devlet
Bulunğan yeri
Tarihı 25 oktâbr (7 noyabr) 1917
Başlanğan vaqtı 25 oktâbr (7 noyabr) 1917
Bitken vaqtı 26 oktâbr (8 noyabr) 1917
Iştirakçi(ler) Rusiye muvaqqat ükümeti[d], Qızıl gvardiya[d], Şuralar Birligi kommunist fırqası[d], Vladimir Lenin, Lev Trotskiy, Aurora[d], Alexander Kerensky[d] ve Pyotr Krasnov[d]
Maqsat kommunizm[d]
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе

I umumrusiye şuralar qurultayı tarafından saylanğan Umumrusiye Merkeziy İcra Komiteti (ВЦИК), bolşeviklerniñ II umumrusiye şuralar qurultayını oktâbrniñ 17 (30) künü çağırmaq teşebbüsine başta qarşı çıqtı, amma ahır-soñu qurultaynıñ oktâbrniñ 25 (noyabrniñ 7) künü ötkerilmesine razı olğan.

Şuralar tarihçılığına köre Oktâbr inqilâbı, sabıq Rusiye İmperiyasınıñ territoriyasında tarih areketini tamamınen deñiştirip cian tarihınıñ areketine tesir etken. Amma bolşevikler, oktâbr devrimine iç bir vaqıt şuralar inqilâbı demedi.

Muvaqqat ükümet reisi Aleksandr Kerenskiy
Bolşevik liderlerinden biri Lev Trotskiy, 1917 senesi oktâbr ayı